Towarzystwo Miłośników Pobiedzisk zorganizowało dnia 3 marca 2017 r. w Zespole Szkół w Pobiedziskach spotkanie z żeglarzem, szkutnikiem i armatorem Wacławem Witkowskim uczestnikiem rejsu „od Wisły do Loary”. Wacław Witkowski podzielił się z uczestnikami spotkania wrażeniami z rejsu szkutą „Wandą”, który wiódł rzekami i kanałami Polski, Niemiec, Holandii, Belgii i Francji ponad 6 tys. km. Dowiedzieliśmy się, że szkuta wiślana wykorzystywana była od średniowiecza, jako jednostka wielokrotnego spławu towarów z Małopolski do Gdańska, a po osadzeniu żagla rejowego i korzystając z przeważających wiatrów wiejących mogła płynąć pod prąd w górę rzeki Wisły. Doświadczony retman potrafił wprowadzić w nurt szkutę i nadać jej prędkość przekraczającą prędkość prądu. Bywało, że szkuta załadowana towarem docierała z Sandomierza czy Krakowa do Gdańska w terminie 10-11 dni. Wielką sensacją było odkrycie archeologiczne i odkopanie w 2009 roku pod Czerskiem koło Piaseczna szkuty z XV wieku. Dzięki temu wykopalisku poznano nieznane dotąd sposoby wykonania detali, połączeń i uszczelnienia jednostki. Oryginalna szkuta mierzyła ponad 30 metrów długości i około 8 metrów szerokości, co pozwalało na przewożenie do 100 ton ładunku. Charakterystyczny dla tego typu statku był długi ster, który sięgał 1/3 długości kadłuba. W oparciu o dokumentację archeologiczną, wykopaliska oraz własne opracowania Tartak Witkowscy wykonał replikę jednostki w skali 1:3.
Szkuta, której nadano imię „Wanda” mierzy 12 metrów długości i 3 metry szerokości. Wielki rejs europejski odbyła w latach 2015-2016. Festiwal Rzeki Loary w Orleanie koło Paryża odbywa się każdego roku w okresie lipiec-wrzesień, w którym w 2015 r. uczestniczyła szkuta „Wanda” jako jedna z 250 jednostek tradycyjnej żeglugi śródlądowej stosowanej w Europie obok reprezentantów Francji, Holandii, Niemiec oraz Portugalii, demonstrując wysoki kunszt polskiego rzemiosła, ciesielstwa i szkutnictwa średniowiecznej Polski. Impreza ta ma charakter edukacyjno-rozrywkowy. W ciągu pięciu dni trwania festiwalu Orlean odwiedza blisko 650 tysięcy osób. To wielkie święto wszystkiego, co wiąże się z rzeką, poświęcone jej znaczeniu dla środowiska, zagadnieniom bytowym i kulturowym człowieka. W 2015 r. w drodze z Krakowa do Orleanu we Francji szkuta Wanda przepłynęła 3200 km, w tym 138 śluz, natomiast w 2016 r. w rejsie powrotnym z Orleanu do Koła 2800 km, w tym 271 śluz, 3 podnośnie i 9 km kanału w tunelu. Uczestnicy spotkania obejrzeli także film z wielkiego rejsu europejskiego dokumentujący uczestników rejsu, spotkania z miłośnikami szkutnictwa i żeglugi śródlądowej z poszczególnych krajów, niezwykłe krajobrazy rzek, kanałów, infrastrukturę śluz, podnośni, tunelu. Prezentacja i film zostały uzupełnione osobistymi wrażeniami zaproszonego Gościa co bardzo docenili długimi oklaskami uczestnicy tego wyjątkowego spotkania.
Relacja: Prezes TMP Marian Błażek
Foto: Archiwum TMP
