Najmłodszy miał 26 lat, najstarszy przeżył 49 lat. Łączyła ich Ziemia Pobiedziska, a także wykształcenie. Byli w tym gronie nauczyciele, lekarz, prawnik. Wszyscy byli oficerami, niektórzy zawodowymi żołnierzami. I to była ich wina, przynajmniej w oczach oprawców. Więc zginęli w Katyniu. Za dwa dni obchodzić będziemy rocznicę zbrodni katyńskiej. Dlatego dzisiaj przypominamy te osoby.
Henryk Aleksander Lewandowski,
czytajHA_ LEWANI3
Marian Sypniewski,
czytajSYPNIEWSKI-KATYN2
Jan Mikołajewski,
czytajMIKOLAJEWSKI-KATYN3
Cezary Wiza,
czytaj http://www.pobiedziska.pl/katyniu-zgineli-pamieci-pozostana/
Edmund Bartlitz;
Czytaj http://www.pobiedziska.pl/katyniu-zgineli-pamieci-pozostana/
Niemcy wiedzieli o zbrodni w 1942
Niemcy wiedzieli o miejscu pogrzebania ciał zamordowanych polskich jeńców już w 1942 r. Latem tamtego roku grupa polskich robotników pracujących w okolicy Katynia, dowiedziała się od miejscowej ludności o grobach polskich żołnierzy. Jednym z Polaków był mieszkaniec powiatu poznańskiego. Wspomnienia Teofila Rubasińskiego z Rokietnicy, znanego też jako Teofil Dolata, spisał i opublikował na łamach Głosu Wielkopolskiego Sławomir Kmiecik. Stało się to 9 kwietnia 2010 roku. Niemieckie władze ujawniły odkrycie dopiero w roku 1943 r., po klęsce pod Stalingradem. Hitlerowcy chcieli wykorzystać informację o zbrodni popełnionej przez Sowietów na polskich oficerach do skłócenia aliantów.
Eksperci, wysłani przez dowództwo III Rzeszy, rozpoczęli ekshumację ciał polskich oficerów w Katyniu. Na miejscu sowieckiej zbrodni pracowała też Międzynarodowa Komisja Lekarska i Komisja Polskiego Czerwonego Krzyża.
Według Rosjan sprawa zwykłego przestępstwa przedawniona
Rosjanie dopiero w kwietniu 1990 r. uznali swoją odpowiedzialność za zbrodnię. W roku 1992, na polecenie prezydenta Rosji Borysa Jelcyna strona polska otrzymała kopie dokumentów dotyczących zbrodni. W przekazanych materiałach była tajna decyzja politbiura z 5 marca 1940 r. Rosja wszczęła nawet śledztwo, które zakończono jednak w 2005 r. uznając, iż mord na polskich jeńcach nie był ludobójstwem, lecz „zwykłym” przestępstwem, które uległo przedawnieniu.
Katyń w PRL
W PRL cenzura blokowała próby wskazania prawdziwych sprawców. Represjonowano osoby głoszące prawdę o zbrodni katyńskiej. Mimo szykan w latach 70. XX wieku powstał w Krakowie niejawny Instytut Katyński. 21 marca 1980 r. na krakowskim Rynku Głównym Walenty Badylak, w geście sprzeciwu wobec przemilczania prawdy o Katyniu, dokonał samospalenia. Na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie ustawiono Krzyż Katyński.
W Poznaniu z między innymi z inicjatywy Stowarzyszenia Rodziny Katyńskie, w którym działała Krystyna Lewandowska, nauczycielka z Pobiedzisk, powstał Pomnik Ofiar Katynia i Sybiru. Stanął on w Ogrodzie Zamkowym przy Zamku Cesarskim.
Akt erekcyjny pomnika wmurowano w roku 1990, jednak uroczystego odsłonięcia dokonano 17 września 1999, w 60. rocznicę napaści ZSRR na Polskę. Jego projektantem jest Robert Sobociński, za aranżację odpowiadał Jerzy Suchanek.
korzystałem:
„Niemcy w Katyniu w 1943 roku”, Monika Komaniecka-Łyp
https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/edukacja/przystanek-historia/94293,Niemcy-w-Katyniu-w-1943-roku.html
https://ipn.gov.pl/pl/edukacja-1/portale-tematyczne/39365,Katyn-1940.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomnik_Ofiar_Katynia_i_Sybiru_w_Poznaniu
BIBLIOGRAFIA
- Katyń. Ocalona pamięć, Andrzej Krzysztof Kunert, Świat Książki
- Katyń. Zbrodnia i kłamstwo, Tadeusz Antoni Kisielewski, Rebis
- To ja odkryłem groby w Katyniu, Sławomir Kmiecik, Głos Wielkopolski 9.04.2010
- http://www.osadnicy.org/004-007wiersz57.pdf
- https://gloswielkopolski.pl/to-ja-odkrylem-groby-w-katyniu/ar/242209
- http://www.muzeumkatynskie.pl/pl/1939/0/13575/kalendarium_zbrodni_katynskiej.html
- http://www.1939.pl/zbrodnie-wojenne/katyn/index.html
- https://ipn.gov.pl/pl/edukacja-1/portale-tematyczne/39365,Katyn-1940.html
- https://pamiec.pl/pa/edukacja/akcje-i-obchody/ogolnopolskie/katyn/geografia-zbrodni/9989,Geografia-Zbrodni.html /mapy/
- http://www.polska1918-89.pl/pdf/obozy-jenieckie-w-zsrr-ix-1939-vii-1941,6794.pdf
